Feodalitenin Çözülme Süreci

Feodalitenin çözülme sürecini özetlemeden önce bu terimin ne anlama geldiğini açıklamak isterim. Feodalite veya diğer adıyla derebeylik, özellikle Avrupa'da siyasi ve askeri güçleri ellerinde bulunduran toprak sahipleri (senyörler) ile angarya uygulanan (zorla ücretsiz işçilik yaptırılan, yani bir çeşit kölelik biçimi uygulanan) köylü sınıfının oluşturduğu siyasal sistemin adıdır.

Feodalitenin ortaya çıkışı uzun bir dönemi kapsar. Bu dönem Batı Roma'nın yıkıldığı M.S. 500'lü yıllardan başlayarak 1000'li yıllara kadar olan dönemi kapsar. Feodal sistemin yıkılış süreci de birden olmamış, M.S. 13. yüzyıldan başlayarak 1863 yılında Rusya'da serfliğin (köleliğin) kaldırılmasına kadar aşama aşama gerçekleşmişti.

Feodal yapının ortadan kalkmasına sebep olan sistem kapitalist sistemdir. Bu yüzden feodal yapının çözülme (yıkılış) sürecini anlamak için kapitalizmin ortaya çıktığı Batı Avrupa'ya bakmak gerekir.

1200'lü yıllarda Kuzey İtalya, Güney Fransa ve Belçika'daki büyük şehirlerin çevresinde yaşayan köylüler, senyörlere (toprak sahiplerine) nakdi ödeme yaparak angarya yükümlülüklerinden kurtulmuşlardı. Zaten senyörler nakit paraya ihtiyaç duyuyorlardı. Bu paralarla mamül mallar ve lüks tüketim malları satın almaktaydılar. Kısacası 13. yüzyılda Batı Avrupa'daki büyük şehirlerde kent ile kır arasında ticari faaliyetler gelişmişti ve ticaret burjuvazisi ortaya çıkmıştı.

1350'lerdeki "Kara veba"'dan sonra nüfusun dörtte biri yok olmuş ve böylelikle işçi ücretleri artmıştı. Bunun sonucunda da tarım ürünlerinin fiyatı düşmüş ve toprak sahipleri fakirleşmişti.

Toprak sahipleri, kendilerine ait olan rezerv toprakları işletecek iş gücü bulmakta sıkıntı yaşamışlardı. Rezervleri kiraya vermek istediklerinde ise kira gelirleri düşük olduğundan yine kazançlar düşmekteydi. Çünkü toprak boldu ve toprak kirası ucuzdu.

Bu durumların sonucunda toprak sahipleri angaryayı geri getirmek ve ücretlerin düşürülmesi için köylüler üzerinde baskı kurarak çeşitli yasalar çıkarmışlardır. Aynı zamanda bu dönemde meydana gelen yüzyıl savaşları nedeniyle savaş harcamalarını karşılamak için köylüler üzerindeki vergi yükü d arttırılmıştı.

Bu baskıya karşı 1357'de Fransa'dan başlayarak daha sonra Almanya ve diğer bölgelere sıçrayan büyük köylü isyanları meydana geldi. Bu isyanlar 1500'lerin ortasına kadar, yani Protestan mezhebinin kabul görmesine kadar devam etmişti. Bu sayede büyük liman kentlerinden başlayarak feodalite yavaş yavaş ortadan kalkarken ticari kapitalizm (Merkantilizm) ortaya çıktı.

Netice itibariyle kapitalist sistemin doğuşu tarım ekonomisi yerine, şehirlerde gelişen meta ekonomisi (Pazar ekonomisi) sisteminin doğal bir sonucudur.


Feodalite Sistemi Hiyerarşisi

Paylaş

Benzer Yayınlar